identyfikator ogłoszenia A60047
Objawy popromiennego zespołu skórnego Zmiany skórne mogą mieć różny charakter w zależności od pochłoniętej dawki promieniowania. Pierwszym objawem jest pojawienie się przejściowego rumienia wczesnego, któremu towarzyszy niewielki obrzęk i uczucie pieczenia. Rumień wtórny pojawia się po pochłonięciu dawki promieniowania rzędu 3-7 Grejów (Gy) i jest wstępem do dalszych zmian w skórze i naskórku. Po około 2-3 tygodniach od napromieniowania pojawia się tzw. późny (właściwy) rumień oraz epilacja. Dochodzi wówczas do obrzęku i mikrowylewów, które objawiają się jako plamica. W otoczeniu naczyń rozwijają się nieliczne granulocyty, a śródbłonki ulegają złuszczeniu, natomiast w świetle naczyń mogą się pojawiać zakrzepy. Przy dawkach rzędu 3-10 Gy zmiany są ograniczone do warstwy brodawkowatej skóry właściwej, a przy większych – sięgają do tkanki podskórnej, a nawet mięśni szkieletowych. Zwykle dochodzi wtedy do martwicy komórek przydatków skóry, co prowadzi do epilacji i wysychania skóry. Pochłonięcie dawki rzędu 10-25 Gy po 3 tygodniach od napromieniowania prowadzi do oddzielania się wierzchniej warstwy naskórka od jego warstwy podstawnej, co określane jest jako złuszczanie suche, złuszczanie wilgotne, tworzenie się pęcherzy. Wyższe dawki napromieniowania 20-25 Gy po 2-3 tygodniach skutkują pojawianiem się głębokich owrzodzeń, czyli ubytków naskórka i skóry właściwej. Może również dojść do głębokiej martwicy skóry, w której ubytki sięgają tkanki podskórnej i mięśniowej. Przy pochłonięciu tak wysokiej dawki stwierdza się również martwicę włóknikowatą naczyń oraz zakrzepy. Zmiany prowadzą do niedotlenienia i niedożywienia skóry, utraty reakcji termoregulacyjnych, a także upośledzonej penetracji leków. Stadium przewlekłe popromiennego zespołu skórnego i ryzyko rozwoju nowotworu Po około 3-4 miesiącach do 2 lat od napromieniowania, jeżeli nie ma powikłań bakteryjnych, zmiany przechodzą w stadium przewlekłe. Dochodzi do włóknienia i zaburzeń naczyniowych w skórze. Zmiany są postępujące i prowadzą do zaniku tkanki podskórnej. W dalszym okresie, który może trwać nawet latami, zanikają przydatki skórne, a skóra i naskórek stają się cienkie, podatne na zranienia. Pigmentacja skóry jest zaburzona, unaczynienie jest nieprawidłowe z ogniskami teleangiektazji. Inne naczynia skórne mają natomiast pogrubiałe ściany, a w ich świetle występują zwłókniałe i rekanalizowane zakrzepy. Uszkodzenie popromienne skóry może prowadzić do rozwoju nowotworów podstawno- i kolczystokomórkowych. Zmiany powstałe w uszkodzonej skórze mają charakter zbliżony do łagodnych nowotworów lub malformacji naczyniowych, ale obserwowano również zmiany złośliwe, o obrazie zbliżonym do mięsaka Kaposiego lub naczyniakomięsaka.